Hart- en vaatziekten

In Nederland zijn er meer dan 1 miljoen hart- en vaat patiënten. De zorg voor deze groep patiënten noemen we ook wel CVRM (cardiovasculair risicomanagement) oftewel het opsporen en behandelen van risicofactoren voor hart- en vaatziekten.

• Thuisarts, verlagen risico hart- en vaatziekten
• Thuisarts, gezonde leefstijl 
• Thuisarts, verhoogd cholesterol
• Thuisarts, hoge bloeddruk

Voorbeelden van hart- en vaatziekten:

• Hartinfarct
• Angina pectoris (pijn op de borst)
• Herseninfarct
• TIA
• Aneurysma (verwijding van een slagader)
• Vernauwing in de beenslagaders (etalagebenen)
• Risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn leeftijd, roken, verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk, overgewicht, stress, diabetes en reuma. Het naleven van een goede leefstijl is belangrijk: voldoende bewegen, gezond eten en niet roken verlagen het risico op hart- en vaatziekten.

Zowel patiënten die al hart- en vaatziekten hebben als patiënten die bijvoorbeeld behandeld worden voor een hoge bloeddruk of hoog cholesterol worden minimaal jaarlijks gecontroleerd door de huisarts of praktijkondersteuner. De eerste keer zal er een risicoprofiel worden gemaakt zodat duidelijk wordt welke risicofactoren er bij iemand een rol spelen. Er wordt altijd een bloedonderzoek uitgevoerd waarbij de glucose, cholesterol, nierfunctie en urine worden nagekeken. Tijdens de controle wordt ook de bloeddruk en het gewicht gemeten.

Voeding

Leefstijl en eetpatroon zijn van grote invloed op ontstaan en verloop van hart- en vaatziekten. Een diëtiste kan uitleg geven over het verband tussen leefstijl en de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Een patiënt die veel beweegt en gezond eet voelt zich veel fitter en kan vaak ook lange tijd zonder medicatie voor bijvoorbeeld hoge bloeddruk of te hoog cholesterol.

Gezonde voeding bestaat uit:

• onverzadigd vet in plaats van verzadigd vet
• weinig zout
• veel groente en fruit
• volkoren producten
• mager en halfvolle melk(producten), 30+ kaas
• een handje ongezouten noten
• minder vlees, meer plantaardig
• dranken: water, thee en filterkoffie zonder suiker
• maximaal 1 glas alcohol per dag
• Minder vlees en méér volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten, fruit en plantaardige vleesvervangers geven een lager risico op hart- en vaatziekten.

Beweging

Een half uur bewegen per dag is gezond. Genoeg bewegen houdt hart en bloedvaten in conditie en verlaagt de bloeddruk. Dat maakt de kans op hart- en vaatziekten en een beroerte kleiner. Door bewegen krijgen mensen ook een betere verhouding tussen de cholesterolgehaltes LDL en HDL: een verhoogd LDL cholesterolgehalte kan leiden tot slagaderverkalking (vernauwing in de slagaders). Door voldoende te bewegen stijgt het goede cholesterol (HDL). Dat is goed voor de bloedvaten.

Erfelijkheid

Erfelijkheid speelt mogelijk een rol wanneer meerdere familieleden voor hun 65e levensjaar te maken krijgen met een hart- of vaatziekte. Wees alert als uw vader, moeder, broer of zus op jonge leeftijd een hartaandoening kregen.

In sommige families komt slagaderverkalking relatief vaak voor. Erfelijkheid speelt hierbij een rol, maar is nooit de enige oorzaak. Risicofactoren die slagaderverkalking bevorderen kunnen ook een rol spelen, zoals hoge bloeddruk, overgewicht of hoog cholesterol. Hiervoor kunnen mensen ook erfelijke aanleg hebben.

Wees extra alert:

als familieleden op jeugdige leeftijd (jonger dan 40 jaar) plotseling zijn overleden
als vader, moeder, broer of zus voor het 65e levensjaar een hart- of vaatziekte krijgt